Τις προάλλες, ο ξάδερφός μου ανάρτησε μια ειδηση για την «αυτοκτονία» του ηθοποιού Κώστα Τσάκωνα. Η είδηση ερχόταν σε μια πολύ συγκεκριμένη χρονική στιγμή πολιτικής αναταραχής στη χώρα και ο ηθοποιός φέρεται μάλιστα να άφησε επιστολή με την οποία κατηγορούσε την πολιτική κατάσταση της χώρας και καλούσε τους νέους να αντισταθούν.
Δεν πρόλαβα να διαβάσω καλά-καλά την είδηση πριν του σχολιάσω από κάτω πως είναι ψεύτικη. Δεν το γνώριζα. Δεν το επιβεβαίωσα. Απλά μπορούσα να το καταλάβω, γιατί καταλαβαίνω το πώς εξαπλώνεται μια αληθινή είδηση και τι χαρακτηριστικά έχει.
Είναι η δουλειά μου να ξέρω γιατί κατά κύριο λόγο, πριν από οποιοδήποτε άλλο fancy τίτλο είμαι Ιντερνετάκιας.
Αντίστοιχα στο γραφείο αντιμετωπίζουμε σχεδόν κάθε εβδομάδα κάποιο άλλο hoax, δηλαδή είδηση που δεν είναι αληθινή αλλά μεταδίδεται ως αληθινή. Οι περισσότερες αφορούν κάποιο πρόσωπο, κάποιο γεγονός, κάποιο εμπορικό σήμα και ο κόσμος τις αναμεταδίδει σαν αληθινές γιατί η είδηση είναι πολύ hot.
Θυμάστε την υπόθεση με της Ugg πριν κάνα μήνα; Αναπαράχθηκε απείρως. Έφτασε μπροστά μας, και είπαμε «δεν παίζει». Κάναμε περίπου 15 δευτερόλεπτα για να επιβεβαιώσουμε ότι δεν είναι αληθινή.
Αυτού του είδους η γνώση είναι κάτι που χρειάζεται να υπάρχει στο Internet: μια βαθιά κατανόηση του τι είναι και τι δεν είναι, τι λειτουργεί και τι όχι, τι αληθεύει και τι είναι φούμαρα.
Στο χώρο της διαφήμισης και της επικοινωνίας αυτό αληθεύει ακόμα περισσότερα, γιατί ο χώρος έχει γεμίσει από φούμαρα το τελευταίο διάστημα.
Και τα media δεν πάνε πίσω. Μια είδηση είναι πολύ σημαντικό να πουλάει παρά να είναι αληθινή. Πρόσφατο παράδειγμα ένα ρεπορτάζ στην τηλεόραση του ΑΝΤ1 σχετικά με μια επένδυση Αράβων για δημιουργία χιονοδρομικού κέντρου στη Γκιώνα.
Η είδηση εκ πρώτης δεν έχει πολλά red flags, αλλά κάποιος δε θα έπρεπε να γνωρίζει πως το site από το οποίο προήλθε η είδηση, το Κουλούρι, είναι ένα hoax site το οποίο δημοσιεύει ψευδείς ειδήσεις για να προκαλέσει γέλιο;
Σίγουρα αν δεν υπήρχε πίεση χρόνου, κάποιος θα έβλεπε τις άλλες ειδήσεις όλο και κάτι θα ψιλιαζόταν, ίσως μάλιστα και από την επικεφαλίδα στη homepage «Αυξημένα τα κέρδη του ΟΤΕ από τα τηλεφωνήματα για βόμβες».
Hoax-sites υπάρχουν πολλά και κλασικό αντίστοιχο παράδειγμα είναι το αμερικάνικο The Onion, το οποίο και προτείνουμε για ώρες διασκέδασης. Δε θα έπρεπε κάποιος να το γνωρίζει αυτό στο χώρο των media;
Φυσικά και θα έπρεπε. Αλλά προφανώς σε εκείνη τη βάρδια, εκείνη την ώρα δεν υπήρχε κάποιος με επαρκή ιντερνετική κουλτούρα, ο οποίος απλά θα έλεγε «πού το βρήκατε; στο Κουλούρι; χαχα!».
Μερικά πράγματα που είναι προφανή για το κοινό που γνωρίζει το Internet, μάλλον δεν είναι προφανή για όλους. Και γι αυτά ολοένα και περισσότερα web projects χρειάζονται πέρα από κάποιον που θα υλοποιήσει τη δουλειά και κάποιον ο οποίος έχει απλά ιντερνετικό common sense, το οποίο μάλλον είναι σπανιότερο απ’ ότι χρειάζεται. Για να πει κι αυτός μια άποψη: αρμενίζουμε καλά;